کاشت و لذت نگاه به درخت در کلام معصومین(علیهم السلام)

موضوع درخت و درختکاری در منابع قرآنی و روایی بسیار مورد توجه قرار گرفته و سیرۀ عملی حضرات معصومین علیهم السلام نیز اهمیت این مسئله را به خوبی روشن می سازد.

خبرگزاری «حوزه»، به مناسبت هفته درختکاری و جایگاه پرداختن به این موضوع، ده حدیث از لسان مبارک معصومین(علیهم السلام) را منتشر می کند.

* لذت نگاه به درختان

الأمام الصادق (ع): مَعَ مَا فِی النَّبَاتِ مِنَ التَّلَذُّذِ بِحُسْنِ مَنْظَرِهِ وَ نَضَارَتِهِ الَّتِی لَا یَعْدِلُهَا شَیْ‏ءٌ مِنْ مَنَاظِرِ الْعَالَمِ وَ مَلَاهِیهِ. (۱)

امام صادق (ع) فرمود: نگریستن به گل های رنگارنگ و درختان سرسبز و خرم، چنان لذتی به آدمی می ‌بخشد که هیچ لذتی را با آن برابر نمی ‌توان کرد.

* کاشت درخت در زمان نزدیکی قیامت

النّبیّ (ص): إِنْ قَامَتِ السَّاعَهُ وَ فِی یَدِ أَحَدِکُمُ الْفَسِیلَهُ فَإِنِ اسْتَطَاعَ أَنْ لَا تَقُومَ السَّاعَهُ حَتَّى یَغْرِسَهَا فَلْیَغْرِسْهَا. (۲)

رسول خدا (ص) فرمود: اگر قیامت بر پا شد و در دست یکى از شما نهالى بود، اگر کمى پیش از قیامت توانست آن را بکارد، باید بکارد.

* پاداش خداوند به شخص درختکار

النّبیّ (ص): مَنْ غَرْسَ غَرْساً فَأَثْمَرَ أَعْطَاهُ اللَّهُ مِنَ الْأَجْرِ قَدْرَ مَا یَخْرُجُ مِنَ الثَّمَرَهِ. (۳)

پیامبر اکرم (ص) فرمود: هر کس درختى بنشاند و به بار بنشیند، خدا به اندازه ‏اى که میوه از آن فراهم آید به او پاداش مى ‏دهد.

* پاداشی مدام درختکار

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَنْ … غَرَسَ غَرْساً بِغَیْرِ ظُلْمٍ وَ لَا اعْتِدَاءٍ کَانَ لَهُ أَجْراً جَارِیاً مَا انْتَفَعَ بِهِ أَحَدٌ مِنْ خَلْقِ الرَّحْمَن‏. (۴)

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: هر کس بتواند … بدون ستم و تجاوزى- درختى در زمین بنشاند، پاداشى جارى دارد که تا یکى از بندگان خداى رحمان از آن (درخت) استفاده کند، به او داده خواهد شد.

* مولای متقیان هسته های خرما را دور نمی انداخت

دَعَائِمُ الْإِسْلَام‏: … وَ لَقَدْ کَانَ یُرَى وَ مَعَهُ الْقِطَارُ مِنَ الْإِبِلِ وَ عَلَیْهِ النَّوَى فَیُقَالُ [لَهُ‏] مَا هَذَا یَا أَبَا الْحَسَنِ فَیَقُولُ نَخْلٌ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَیَغْرِسُهُ فَمَا یُغَادِرُ مِنْهُ وَاحِدَهً. (۵)

… حضرت علی (ع) را مى ‏دیدند که با یک قطار شتر، با بار هسته خرما، در حرکت است، و چون به او مى ‏گفتند: یا أبا الحسن! اینها چیست؟ مى ‏فرمود: درخت خرما ان شاء اللَّه؛ پس آنها را مى‏ کاشت و حتّى یکى از هسته ‏ها را دور نمى ‏انداخت.

* درختکاری، حلال ترین و پاکیزه ترین شغل ها

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: ازْرَعُوا وَ اغْرِسُوا فَلَا وَ اللَّهِ مَا عَمِلَ النَّاسُ عَمَلًا أَحَلَّ وَ لَا أَطْیَبَ مِنْهُ. (۶)

امام صادق (ع) فرمود: زراعت کنید و درخت بکارید، به خدا سوگند که مردم هیچ کارى حلال تر و پاکیزه ‏تر از این ندارند.

* مصلحت دنیای انسان در درختکاری است

فَکِّرْ یَا مُفَضَّلُ فِیمَا أُعْطِیَ الْإِنْسَانُ عِلْمَهُ ….. وَ کَذَلِکَ أُعْطِیَ عِلْمَ مَا فِیهِ صَلَاحُ دُنْیَاهُ کَالزِّرَاعَهِ وَ الْغِرَاسِ.. . (۷)

امام صادق (ع) فرمود: اى مفضّل! به یاد آر و بیندیش در علمى که خدا به انسان داده است … از جمله علم به آنچه صلاح دنیاى وى در آن است، یعنى زراعت و درختکاری.. .

* تکلیفی که انسان دربارۀ درخت دارد

الإمام الصّادق (ع): … وَ خُلِقَ لَهُ الشَّجَرُ فَکُلِّفَ غَرْسَهَا وَ سَقْیَهَا وَ الْقِیَامَ عَلَیْهَا. (۸)

امام صادق (ع) فرمود: درخت براى او (انسان) آفریده شده است، و او مکلّف است که آن را در زمین بنشاند و آب دهد و به آن رسیدگى کند.

* ثواب صدقه در درختکاری

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): مَا مِنْ مُسْلِمٍ یَغْرِسُ غَرْساً أَوْ یَزْرَعُ زَرْعاً فَیَأْکُلُ مِنْهُ إِنْسَانٌ أَوْ طَیْرٌ أَوْ بَهِیمَهٌ إِلَّا کَانَتْ لَهُ بِهِ صَدَقَه. (۹)

پیامبر (ص) فرمود: هیچ مسلمانى نیست که درختى را در زمین بنشاند یا زراعتى را کشت کند، و انسان یا پرنده یا چرنده ‏اى از آن بخورد، مگر اینکه براى او صدقه ‏اى محسوب شود.

* مؤمن بعد از وفاتش از درختکاری استفاده می برد

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: سِتَّهٌ تَلْحَقُ الْمُؤْمِنَ بَعْدَ وَفَاتِهِ … وَ غَرْسٌ یَغْرِسُهُ… . (۱۰)

امام صادق (ع) فرمود: مؤمن از شش چیز بعد از وفاتش استفاده مى ‏کند… درختى که بکارد و از وى یادگار بماند… .

پاورقی:

(۱)- توحید المفضل، ص: ۱۵۴.

(۲)- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۳، ص: ۴۶۰

(۳)- همان.

(۴)- همان.

(۵)- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۳، ص: ۴۵۹.

(۶)- الکافی (ط – الإسلامیه)، ج‏۵، ص: ۲۶۰.

(۷)- توحید المفضل، ص: ۸۱.

(۸)- توحید المفضل، ص: ۸۶.

(۹)- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏۱۳، ص: ۴۶۰.

(۱۰)- الکافی (ط – الإسلامیه)، ج‏۷، ص: ۵۷.

منبع خبر؛ سایت حوزه به نشانی: http://hawzahnews.com/detail/News/374234

تهیه و تنظیم: حسن صفیاری