یتیم واقعی چه کسی است؟

سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، شرح دعا های روزانه ماه مبارک رمضان را به قلم حجت الاسلام و المسلمین سید مجتبی رسولی جویباری منتشر می کند .

اللهمّ ارْزُقنی فیهِ رحْمَهَ الأیتامِ وإطْعامِ الطّعامِ و إفْشاءِ السّلامِ و صُحْبَهِ الکِرامِ بِطَوْلِکَ یا ملجأ الآمِلین.

خدایا روزیم کن در آن ترحم بر یتیمان، و طعام نمودن بر مردمان، و افشاء سلام و مصاحبت کریمان، به فضل خودت اى پناه آرزومندان.

رحْمَهَ الأیتامِ (مهرورزی به یتیمان)

یتیم به افراد بی سر پرست گفته می شود؛ که بی سرپرست به دو گروه تقسیم می شوند:

 اول بی سرپرست از  پدر و مادر  

دوم  بی سرپرست از صاحب و ولی امر

در خصوص گروه اول، خداوند پناه و سرپرست او خواهد بود برای همین در آیات و روایات و سیره اهل بیت(علیهم السلام)  یتیم نوازی، عطوفت و مهربانی با ایتام و… سفارش زیاد شده و دائما تذکر، تلنگر و هشدار داده شده است که ظلم به آنها و آه یتیم بیداد  می کند!( أَ لَمْ یَجِدْکَ یَتیماً فَآوى‏ ( ضحی /۶ )/  فَأَمَّا الْیَتیمَ فَلا تَقْهَرْ ( ضحی۹ )  وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْیَتیمِ إِلاَّ بِالَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ (انعام / ۱۵۳ )

در سیره اهل بیت(علیهم السلام) هم است که به شناسایی یتیمان، رفع نیازهای آنها پرداخته و روابط حسنه با یتیمان داشته اند.

امام علی(ع) پس از ضربت خوردن : َ قَالَ ع فِی وَصِیَّتِهِ اللَّهَ اللَّهَ فِی الْأَیْتَامِ- فَلَا تُغِبُّوا أَفْوَاهَهُمْ وَ لَا یَضِیعُوا بِحَضْرَتِکُم. خدا را خدارا درباره یتیمان. نکند آنان گاهی سیر و گاهی گرسنه بمانند و حقوقشان ضایع گردد.(کافی ج۷ ص۵۱)

در خصوص گروه دوم منظور بی سرپرست از ولی امر است که با غیبت امام زمان(عج) شیعه یتیم شد( ایتام آل محمد(ص))

وإطْعامِ الطّعامِ

دو مسئله مطرح است؛ اول غذاهای ظاهری و جسمانی است که انسان باید در اطعام دهی تبعیض قائل نشود و به فقرا، ارحام و…. اطعام و افطار دهد، که طبق روایات، هرکس در ماه مبارک رمضان افطار دهد، قدمهایش در پل صراط نمی لرزد. البته باید در اطعام دهی اعتدال داشته و از اسراف و تبذیر پرهیز نمود.

دوم غذای باطنی، معنوی و روحانی است که انسان باید توجه کند که علم، اخلاق، اعتقادات و…خود را از چه کسی دریافت می کند.

و إفْشاءِ السّلامِ (سلم و صلح و دوستی است)

منظور ارتباط با یکدیگر از طریق سلام است که اول سلام کردن و بعد بلند سلام کردن منظور است. / باید درست و صحیح سلام کرد که این سلام، تضمین امنیت و سلامت انسان است.

 و صُحْبَهِ الکِرامِ

منظور همنشینی با نیکان است که رفیق خوب باید کریم، عالم، متدین و بهتر از انسان باشد؛ به خاطر تاثیر پذیری و انتقال خصلت هاست و قطعا همنشین در تربیت افراد نیز موثر است و از عوامل سقوط انسان می توان رفیق و همنشین بد را نام برد.