کد خبر : 2111
تاریخ انتشار : سه شنبه 11 اردیبهشت 1397 - 7:22

پانزدهم شعبان سالروز میلاد با سعادت قطب عالم امکان یگانه منجی عالی بشریت حجت ابن الحسن حضرت مهدی ارواحنا له الفدا مبارک باد

پانزدهم شعبان سالروز میلاد با سعادت قطب عالم امکان یگانه منجی عالی بشریت حجت ابن الحسن حضرت مهدی ارواحنا له الفدا مبارک باد

نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان می‌باشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر برترین شب‎ها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زنده‌داری و اعمال مذهبی مشغول می‎شوند. برخی از اهل سنت و طریقت‎های تصوف نیز به فضیلت این شب معتقدند. جشن

نیمه شعبان، روز ۱۵ شعبان و سالروز تولد امام دوازدهم شیعیان می‌باشد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر برترین شب‎ها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زنده‌داری و اعمال مذهبی مشغول می‎شوند. برخی از اهل سنت و طریقت‎های تصوف نیز به فضیلت این شب معتقدند.

جشن نیمه شعبان از بزرگترین جشن‌های شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) در مناطق شیعه‌نشین جهان برگزار می‎شود. در ایران، مسجد جمکران و در عراق، کربلا محل تجمع شیعیان در این روز است. این روز در تقویم رسمی ایران تعطیل رسمی است و روز جهانی مستضعفان نام گرفته است.

 

نیمه شعبان در روایات

روایات نقل شده از پیامبر اکرم (ص) و امامان شیعه بر اهمیت شب‌زنده‌داری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: جبرئیل در شب نیمه شعبان پیامبر را از خواب بیدار کرد و ایشان را به برپایی نماز، قرائت قرآن، دعا و استغفار در این شب سفارش نمود.[۱] در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و سجده‎های طولانی و متعدد پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است.[۲] در احادیثی از امام علی(ع) و امام صادق(ع) نیز بر عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.[۳]

دسته‎ای دیگر از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به سبب تولد امام مهدی (عج)، آخرین حجت خدا بر مردم است.[۴]

اسامی دیگر شب نیمه شعبان

  • برات: برات به معنای حواله، سند و نوشته‌ای که به کسی دهند تا به استناد آن، پول یا هر چیز دیگر را از دیگری بگیرد. به حواله معنوی نیز برات می‌گویند و از آنجا که در شب نیمه شعبان خداوند برات (سند) آزادی از جهنم را به بندگان خود می‎بخشد به این شب، شب برات گفته می‎شود.[۵]
  • لیله الصک: صک معرّب چک فارسی و مترادف برات است.[۶]
  • برات کاندیلی: در ترکیه به این شب، برات کاندیلی گفته می‎شود.
  • شب رهایی: در آسیای جنوبی به شب نیمه شعبان، شب رهایی گفته می شود.[۷]

وقایع نیمه شعبان

۱- بر اساس گزارش‎های متعدد تاریخی و طبق دیدگاه مشهور شیعه پانزدهم شعبان[۸] سال ۲۵۵[۹] یا ۲۵۶ق[۱۰] روز تولد امام زمان (عج) است.

۲- درگذشت علی بن محمد سَمَری نایب خاص امام‏ زمان و پایان غیبت صغری (۳۲۹ق).[۱۱]

فضیلت نیمه شعبان

روایات متعددی در اهمیت و فضیلت شب و روز نیمه شعبان وجود دارد. بخشی از فضیلت‎های این شب در ذیل آمده است:

  • گشایش درهاى خشنودى، بخشش، روزى و نیکى در شب نیمه شعبان؛[۱۲]
  • تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛[۱۳]
  • بخشیدن همه انسان‎ها غیر از مشرک، قمارباز، فرد قطع رحم کرده، شراب خوار و فردی که بر انجام گناه اصرار می‎ورزد.[۱۴]
  • برترین شب‌ها پس از شب قدر.[۱۵]

اعمال نیمه شعبان

اعمال شب و روز نیمه شعبان
شب نیمه شعبان
  • غسل کردن که باعث تخفیف گناهان مى‌شود.
  • احیاء این شب به نماز، دعا و استغفار.
  • خواندن دعای کمیل.
  • زیارت امام حسین(ع) که باعث بخشش گناهان می‎شود. بر اساس برخی از روایات، روح ۱۲۴ هزار پیامبر ایشان را در این شب زیارت می‎کنند. در شرایطی که امکان زیارت نیست به مکان بلندی رفته و به سمت راست و چپ نگاه کند سپس سر را به سمت آسمان بلند نموده و امام حسین را با این کلمات زیارت کند:اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُاللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.
  • خواندن دعای زیر که در حکم زیارت امام زمان (عج) است:

اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا (هذِهِ) وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِکَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلاً فَتَمَّتْ کَلِمَتُکَ صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِکَ وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِکَ نُورُکَ الْمُتَاَلِّقُ وَ ضِیاَّؤُکَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیاَّءِ الدَّیْجُورِ الْغائِبُ الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ کَرُمَ مَحْتِدُهُ وَالْمَلاَّئِکَهُ شُهَّدُهُ وَاللّهُ ناصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ وَالْمَلاَّئِکَهُ اَمْد ادُهُ سَیْفُ اللّهِ الَّذى لا یَنْبوُ وَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبوُ وَ ذوُالْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبوُا مَدارُ الَّدهْرِ وَ نَوامیسُ الْعَصْرِ و َوُلاهُ الاْمْرِ وَالْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ ما یَتَنَزَّلُ فى لَیْلَهِ الْقَدْرِ وَ اَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ تَراجِمَهُ وَحْیِهِ وَ وُلاهُ اَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى خاتِمِهْم وَ قآئِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ اَللّهُمَّ وَ اَدْرِکَ بِنا اءَیّامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ وَاجْعَلْنا مِنْ اَنْصارِهِ وَاقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ وَاکْتُبْنا فى اَعْوانِهِ وَ خُلَصاَّئِهِ وَ اَحْیِنا فى دَوْلَتِهِ ناعِمینَ وَ بِصُحْبَتِهِ غانِمینَ وَ بِحَقِّهِ قآئِمینَ وَ مِنَ السُّوَّءِ سالِمینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ وَالْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَواتُهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ الصّادِقینَ وَ عِتْرَتِهَ النّاطِقینَ وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ واحْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ النّاطِقینَ وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ واحْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ.

  • صلوات هر روز که در وقت زوال به خواندن آن سفارش شده است.
  • خواندن دعای زیر که پیامبر (ص) در شب نیمه شعبان می‎خواندند:

اَللّهُمَّ اقْسِمْ لَنا مِنْ خَشْیَتِکَ ما یَحُولُ بَیْنَنا وَ بَیْنَ مَعْصِیَتِکَ وَ مِنْ طاعَتِکَ ما تُبَلِّغُنا بِهِ رِضْوانَکَ وَ مِنَ الْیَقینِ ما یَهُونُ عَلَیْنا بِهِ مُصیباتُ الدُّنْیا اَللّهُمَّ اَمْتِعْنا بِاَسْماعِنا وَ اَبْصارِنا وَ قُوَّتِنا ما اَحْیَیْتَنا وَاجْعَلْهُ الْوارِثَ مِنّا وَاجْعَلْ ثارَنا عَلى مَنْ ظَلَمَنا وَانْصُرنا عَلى مَنْ عادانا وَلا تَجْعَلْ مُصیبَتَنا فى دینِنا وَلا تَجْعَلِ الدُّنْیا اَکْبَرَ هَمِّنا وَلا مَبْلَغَ عِلْمِنا وَلا تُسَلِّطْ عَلَیْنا مَنْ لا یَرْحَمُنا بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.

  • ذکرهای “سُبْحانَ اللّهِ” ، “الْحَمْدُلِلّهِ” ، “اللّهُ اَکْبَرُ” وَ “لا اِلهَ اِلا اللّهُ” صد مرتبه گفته شود.
  • خواندن نماز جعفر طیار.
  • خواندن چهار رکعت نماز، در هر رکعت حمد و توحید صد مرتبه پس از نماز دعای زیر خوانده شود:

اَللّهُمَّ اِنّى اِلَیْکَ فَقیرٌ وَمِنْ عَذاِبکَ خائِفٌ مُسْتَجیرٌ اَللّهُمَّ لا تُبَدِّلْ اِسْمى وَلا تُغَیِّرْ جِسْمى وَلاتَجْهَدْ بَلاَّئى وَلا تُشْمِتْ بى اَعْداَّئى اَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عِق ابِکَ وَ اَعُوذُ بِرَحْمَتِکَ مِنْ عَذابِکَ وَ اَعُوذُ بِرِضاکَ مِنْ سَخَطِکَ وَ اَعُوذُبِکَ مِنْکَ جَلَّ ثَناَّؤُکَ اَنْتَ کَما اَثْنَیْتَ عَلى نَفْسِکَ وَ فَوْقَ ما یَقُولُ الْقآئِلُونَ.

روز نیمه شعبان
  • زیارت امام زمان که در هر زمان و مکان نیز استحباب دارد.
  • دعا برای تعجیل امام زمان(ع).

نیمه شعبان از دیدگاه اهل سنت

پانزدهم شعبان تنها برای شیعیان اهمیت ندارد بلکه برای اهل سنت به ویژه طریقت‎های تصوف آن نیز جایگاه خاصی دارد. روایات متعددی از پیامبر(ص) و صحابه درباره اهمیت عبادت در این شب و مشخص شدن روزی و مقدرات انسان در آن وجود دارد.[۱۶] برخی از علمای اهل سنت در صحت این روایات تردید داشته و وجود فضیلت برای شب نیمه شعبان را رد می‎کنند این در حالی است که ابن تیمیه، نظریه پرداز سلفیه، نیز نتوانسته فضیلت این شب را نادیده بگیرد اما اجتماع مسلمانان در مسجد برای احیا و خواندن نماز صد رکعتی این شب را بدعت دانسته است.[۱۷]بر همین اساس علمای سلفی قرن چهاردهم و پانزدهم هجری نظیر تهانوی، یوسف قرضاوی و محمد صالح منجد شب زنده داری و برگزاری مراسم شب برات را عملی بی‎اساس و بدعت می‎دانند.[۱۸][۱۹][۲۰]

اهل سنتِ معتقد به فضیلت نیمه شعبان، به شب زنده‎داری و انجام امور عبادی نظیر خواندن قرآن، برپایی نمازهای مستحبی، دعا و روزه داری در روز نیمه شعبان اهتمام می‎ورزند. این شب نزد آنان نیز به شب برات معروف است.[۲۱] خواندن صد رکعت نماز یا همان صلوه الخیر که در آن هزار بار سوره توحید خوانده می‎شود از جمله اعمال عبادی مشترک میان شیعه و اهل سنت است.[۲۲] مراسم شب برات در برخی از مناطق اسلامی نظیر شبه قاره هند با زیارت قبور، دادن غذا و صدقه به نیازمندان همراه است.[۲۳]

نیمه شعبان در ادب و شعر فارسی

نیمه شعبان در فرهنگ و ادب کهن فارسی، شب برات نامیده شده است و شاید یکی از دلایل این نام‌گذاری آن باشد که خداوند در این شب، برات (حواله یا سند) آزادی از دوزخ را به بندگان خود می‎دهد. ابوریحان بیرونی در کتاب «التفهیم» درباره شب برات چنین آورده: «…و شب پانزدهم از ماه شعبان، بزرگوار است و او را شب برات خوانند و همی پندارم، این از قبیل آن است که هر که اندرو عبادت کند و نیکی به جای آورد، بیزاری یابد از دوزخ».[۲۴] محمد غیاث‌الدین رامپوری نیز در غیاث اللغات -یکی از فرهنگ‎های فارسی- شب پانزدهم شعبان را شب برات توصیف کرده است که در آن فرشتگان به فرمان خدا روزی انسان را تقسیم می‎کنند.[۲۵]

در همین راستا شاعران پارسی زبان نیز در اشعار خود به شب نیمه شعبان اشاره کرده‎اند و از عناوینی نظیر شب برات، لیله الصک، شب بیزاری، برائت از آتش دوزخ و شب عبادت برای این شب استفاده کرده‎اند. حافظ شیرازی در کنار کلمه برات از تعبیر شب قدر برای نیمه شعبان استفاده کرده است، که بهاءالدین خرمشاهی در کتاب «حافظ‌نامه» معتقد است منظور حافظ از «برات» در این بیت، شب نیمه شعبان است.

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی آن شب قدر که این تازه براتم دادند[۲۶]

مولوی نیز از تعبیر شب قدر و برات برای نیمه شعبان استفاده کرده است:

شب «قدر» است او، دریاب او را امان یابی چو برخوانی براتش[۲۷]

جشن‎های نیمه شعبان

مراسم احیا و جشن نیمه شعبان در مسجد جمکران

شیعیان به مناسبت سالروز میلاد امام مهدی (ع) اقدام به برگزاری جشن، چراغانی‌های گسترده، مولودی‌خوانی، قربانی کردن و غذا دادن به فقرا می‎کنند. برگزاری این جشن‎ها در ایران پررنگ‎تر و در قالب دهه مهدویت، در چند روز برگزار می‎گردد. بخش مهمی از جشن‎های نیمه شعبان توسط مردم در اماکن مذهبی، محله‎ها و بازارهای شهرهای ایران برگزار می‎گردد. مسجد جمکران یکی از میزبانان اصلی برگزاری جشن‎های مهدویت در ایران است. این روز در ایران تعطیل و روز جهانی مستضعفان نامیده شده است.[۲۸]

در عراق نیز شیعیان ضمن برگزاری جشن‎ نیمه شعبان، به زیارت امام حسین علیه السلام می‎روند. در سالهای اخیر پیاده روی به سمت کربلا در ایام نیمه شعبان مرسوم شده است. جشن‎های نیمه شعبان توسط شیعیان بحرین، یمن، مصر، لبنان و سوریه و هند نیز برگزار می‎شود.[۲۹]

پانویس

 

  • مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق ج ۹۸، ص۴۱۳.
  • سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.
  • سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۵۴۰؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۴، ۸۵.
  • سید بن طاووس، اقبال الأعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۸، ۲۱۹.
  • علی اکبر دهخدا، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران ۱۳۲۵ـ۱۳۵۹ش.
  • رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، ص۵۰۳ـ۵۰۴.
  • با شکوه ترین جشن تولد برای کامل ترین انسان، پایگاه اطلاع رسانی حوزه.
  • کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۱۴؛ شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۳۹؛ طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۱؛ طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۹.
  • طوسی، کتاب الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۲۳۱. شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ص۳۴۶.
  • کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۲۹، ح۵ و ص۵۱۴، ح۱. ابن‎بابویه، کمال‎الدین و تمام النعمه، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۰۴.
  • طوسی، الغیبه، ۱۴۱۱ق، ص۳۹۶، حدیث ۳۶۷.
  • سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.
  • سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۲؛ مجلسی، بحارالانوار، بیروت، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴۱۳.
  • سید بن طاووس، اقبال الاعمال، تحقیق:جواد قیومی اصفهانی، ص۲۱۷-۲۱۶.
  • سید بن طاووس ص۲۰۹؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۴، ص۸۵.
  • منذری، الترغیب والترهیب، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۷۳، ۷۴؛ ج۳، ص۶۷، ۲۳۳ و۳۰۷-۳۰۹؛ البانی، السلسله الصحیحه، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۵؛ ج۴، ص۸۶؛ ابن حجر عسقلانی، الأمالی المطلقه، ۱۴۱۶ق، ص۵۲؛ بیهقی، شعب الایمان، بیروت، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۳۷۸-۳۸۶؛ احمد نگری، جامع العلوم، ۱۳۹۵ق، ج۳، ص۱۷۹.
  • ابن تیمیه، فتاوای، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ج۵، ص۳۴۴.
  • تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق، ص۷۵.
  • حکم شرعی شب زنده‎داری و برگزاری مراسم عبادی به مناسبت نیمه شعبان، پایگاه اینترنتی یوسف قرضاوی.
  • عطیه صقر، شب نیمه شعبان؛ فضیلت و حکم شرعی شب زنده‎داری در آن، پایگاه اینترنتی اسلام آن لاین.
  • ملتانی، بهاء الدین زکریا، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۱۷۴ـ۱۷۶؛ علوی کرمانی، سیر الاولیاء، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵؛ نوربخش، الفقه الاحوط، ۱۳۹۳ق، ج۱، ص۱۱۲ـ۱۱۳.
  • علوی کرمانی، سیرالاولیاء، ۱۳۹۸ق، ج۱، ص۴۰۵.
  • احمد دهلوی، فرهنگ آصفیه، ذیل «شب برات»، لاهور، ۱۹۸۶م.
  • ابوریحان بیرونی، التّفهیم، با تجدید نظر و تعلیقات جلال الدین همایی، انجمن آثار ملی ایران، ص۲۵۲.
  • رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، تهران، امبیرکبیر، ۱۳۹۳ش، ص۵۰۳ـ۵۰۴.
  • خرمشاهی، بهاءالدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش، ج۱، ص۶۷۲.
  • مولوی، دیوان شمس، به تصحیح عزیز الله کاسب، ص۲۵۲.
  • پژوهشی بر آیین های جشن نیمه شعبان در کشورهای اسلامی، پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی.

 

منابع

  • ابن بابویه، محمد بن علی، مترجم: محمد باقر کمره‎ای، کمال الدین و تمام النعمه، تهران، کتابفروشی اسلامیه، ۱۳۷۷ش.
  • ابن‎تیمیه، احمد بن عبدالحلیم، فتاوای، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ اول، ۱۴۰۸ق.
  • احمد دهلوی، فرهنگ آصفیه، ذیل «شب برات»، لاهور، ۱۹۸۶ق.
  • احمد نگری، جامع العلوم، بیروت، ۱۳۹۵ق.
  • البانی، محمد ناصرالدین، السلسله الصحیحه، ریاض، مکتبه المعارف للنشر والتوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
  • بیرونی خوارزمی، ابوریحان محمد بن احمد، التّفهیم لاوئل صناعه التنجیم، ابوریحان بیرونی، با تجدید نظر و تعلیقات جلال الدین همایی، انجمن آثار ملی ایران، بی‎تا.
  • بیهقی، احمد بن حسین، شعب الایمان، تحقیق: ابوهاجر محمد سعید بسیونی زغلول، بیروت، دارالکتب العلمیه/ منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، ۱۴۲۱ق.
  • تهانوی، تسهیل بهشتی زیور، به اهتمام اساتید جامع الرشید، کتاب گهر، کراچی، ۱۳۲۷ق،
  • خرمشاهی، بهاء الدین، حافظ نامه، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ بیست و یکم، ۱۳۹۳ش.
  • دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، ذیل «برات»، زیرنظر محمدمعین، تهران ۱۳۲۵ـ۱۳۵۹ش.
  • رامپوری، غیاث‎الدین محمدبن جلال‎الدین بن رامپوری، غیاث اللغات، به اهتمام منصور ثروت، تهران، امبیرکبیر، ۱۳۹۳ش.
  • سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الأعمال، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۴۱۸ق.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، بیروت،‌ دارالمفید، ۱۴۱۳ق.

منبع: http://fa.wikishia.net/view/%D9%86%DB%8C%D9%85%D9%87_%D8%B4%D8%B9%D8%A8%D8%A7%D9%86

تهیه و تنظیم: حسن صفیاری

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : ۰
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.